Mag je zelf boos worden? En hoe is het voor jou als een ander boos is op jou? Dat zijn vragen die me nu bezighouden. Zowel ingehouden boosheid als geuite boosheid kan namelijk een conflict voeden.
Ingehouden boosheid
Dat boosheid die wordt geuit een conflict voedt en doet escaleren, hoef ik verder niet uit te leggen. Veel verraderlijker is de ingehouden boosheid. De boosheid die zich bevindt in je eigen onderstroom, die dus wordt onderdrukt. Ik spreek uit eigen ervaring: ik ben opgevoed met de boodschap dat onbeheersbare woede niet ok is. ‘Je mag best boos zijn, maar’, zo luidde de boodschap van mijn ouders, ‘probeer dat altijd op een beheersbare manier te uiten’.
Het gevolg daarvan voor mij is dat ik al jong controle ben gaan uitoefenen op mijn emoties en vooral dus op mijn boosheid. En daar ben ik echt een expert in geworden. Niemand kan zo goed emoties in bedwang houden als ik. Een dubieuze kwaliteit, al zeg ik het zelf.
Het draait allemaal om controle
Maar, en dat relativeert weer, met mij zijn vele anderen met deze ‘kwaliteit’. Waar het om gaat, en dat is echt de crux, is dat je je van dit mechanisme bewust wordt. De afgelopen 10 jaar ben ik me er door allerlei ervaringen heel erg bewust van geworden dat ik mezelf zo heb geprogrammeerd en wat voor effect dat op mij heeft. Hiermee houd ik vooral de touwtjes strak in handen, althans dat denk ik. Het leven werkt namelijk toch iets anders. Hoe meer je het leven wilt controleren, des te meer overkomen je dingen waardoor je juist grip verliest. Je krijgt toch precies dat op je bord waardoor je juist uitgenodigd wordt om waarachtig te voelen wat er daadwerkelijk in jezelf afspeelt. En dat is niet 24/7 alleen maar ‘happy de peppy’.
De wereld lijkt steeds meer één lange aflevering van ‘Keeping up appearances’ te worden. Op de vraag hoe het met je gaat wordt over het algemeen standaard gereageerd met: ‘Goed hoor’. Terwijl het met heel veel mensen helemaal niet goed gaat, in de zin dat ze te kampen hebben met allerhande crises of zorgen over gezondheid, familie issues, financieel etc.
Het is misschien nog te begrijpen dat we niet aan iedereen meteen onze dieperliggende sores vertellen. Maar wat maakt nu dat we ook naar onszelf niet eerlijk (kunnen) zijn en onze onderhuidse en werkelijke gevoelens onder de eigen pet blijven houden?
Overlevingsmechanismes uit je jeugd zijn de bron
Het antwoord hierop ligt vaak in de jeugd en patronen van je ouders en voorouders. Als kind reageer je onbewust op gedragingen van je ouders vanuit een overlevingsmechanisme. Ik werd als kind afgewezen als ik onbeheersbaar boos was. Dat gaf voor mij het (onbewuste) signaal dat als ik gezien en geliefd wilde worden, ik vooral niet boos moest zijn!
Deze onbewuste controlemechanismen op emoties die we als niet prettig ervaren, zijn hoofdrolspelers in conflictsituaties. De paradox is namelijk dat hoe meer je een bepaalde emotie in je zelf onderdrukt of veroordeeld, des te groter deze emotie een trigger voor jou vormt wanneer een ander die emotie laat zien. Met andere woorden: als ik met iemand geconfronteerd wordt die heel erg boos is, zal mijn eerste impuls zijn om diegene zo snel mogelijk tot bedaren te brengen. Waarom? Omdat mijn oude programma dan gaat draaien, namelijk ‘dat het verkeerd is om onbeheersbaar boos te zijn’. Maar als naar die impuls vanuit die geprogrammeerde overtuiging handel, maak ik de ander vaak alleen maar bozer. Alleen als ik helemaal kan toestaan dat die ander gewoon even heel erg boos is, geef ik de ander de ruimte en kan de boosheid oplossen
Boosheid is eigenliefde
Ik heb wel eens ergens gelezen dat boosheid in de kern eigenliefde is. Met boosheid stel je namelijk een grens waarbij je (eindelijk) opkomt voor jezelf. Dan wil je niet dat die impuls door een ander in de kiem wordt gesmoord, toch? Een oprechte uiting van boosheid kan bevrijdend zijn.
Wanneer boosheid te lang gevangen wordt gehouden in het onbewuste, zal deze emotie op den duur er op een steeds meer verwrongen manier uitkomen. Het leven zal je telkens weer de kans geven om die boosheid te voelen. Het net als een bal die je lange tijd onder water probeert te houden. Uiteindelijk houd je dit niet meer vol en plopt die bal met grote kracht boven het wateroppervlak uit. Dan ben je echt alle controle kwijt en is het risico groot dat je dingen zegt en doet die een ander kwetsen. Die naar boven ploppende ballen van lang onderdrukte boosheid, irritatie, frustratie en machteloosheid zie ik regelmatig in scheidingsmediations naar boven komen. Ook zien we deze op collectief niveau in de vorm van de oorlogen die nu woeden.
Mediation of opleiding tot scheidingsmediator?
Als mediator is het op de eerste plaats van belang bewust te zijn van de eigen ‘ballen onder het wateroppervlak’ om de ander hierin goed te kunnen begeleiden. In onze opleiding tot gespecialiseerd familie mediator besteden we daarom hieraan veel aandacht: welke emotie of welk soort gedrag keur jij af of roept weerstand op? Om vervolgens te onderzoeken wat dit over jouzelf zegt. In mediations is dit een vaak een wezenlijke sleutel om het patroon van strijd of onderliggende weerstand een andere wending te kunnen geven.
Zit je zelf in een scheiding en sta je open om op deze reflecterende wijze samen in mediation te worden begeleid, of heb je interesse in onze opleiding tot scheidingsmediator, waarbij deze holistische visie centraal staat, nodig ik je graag uit een kijkje te nemen, hier, op onze website.
Of vul het contactformulier in voor het maken van een afspraak voor een online vrijblijvend gesprek om te kijken wat we voor je kunnen betekenen: .
