Je bent je eigen instrument: innerlijk werk voor de conflictprofessional
Als je werkt met conflicten, werk je niet alleen met feiten, afspraken en communicatie – je werkt met mensen in een kwetsbare, vaak intens beladen fase van hun leven. Of je nu mediator bent, advocaat, hulpverlener of coach: jij bént het instrument waarmee het gesprek, de begeleiding en uiteindelijk de transformatie van het conflict plaatsvindt.
En net als ieder goed instrument, vraagt ook jouw professionele aanwezigheid om onderhoud, afstemming en verfijning. In de holistische conflicthantering noemen we dat: het innerlijk werk. Het bewustzijn van je eigen plek, geschiedenis, overtuigingen, emoties en reacties. Want hoe jij aanwezig bent, maakt vaak het grootste verschil.
Conflicten raken altijd iets persoonlijks
Conflicten lijken zich af te spelen tussen anderen, maar raken vaak ook iets in onszelf. Een cliënt die passief blijft, kan iets triggeren in jou als professional: ongeduld, de neiging om het over te nemen, frustratie. Een ouder die boos is op zijn ex-partner kan jou doen denken aan oude patronen in je eigen geschiedenis. En voor je het weet, zit je in de dynamiek – in plaats van erbuiten.
In de holistische benadering zien we dit niet als ‘fout’, maar als uitnodiging. Een uitnodiging om bewust te worden van wat er in jou geraakt wordt, zodat je niet (onbewust) mee gaat resoneren in het conflict. Je hoeft dan niet harder te werken, je hoeft alleen bewuster aanwezig te zijn.
Jouw innerlijke kompas
Je innerlijke staat bepaalt in hoge mate hoe je het conflict begeleidt. Stel je voor: je gaat een gesprek in met onrust, een volle agenda, of een oordeel over één van de partijen. Hoe je dan luistert, reageert en kaders stelt, is anders dan wanneer je aanwezig bent met open aandacht, innerlijke rust en nieuwsgierigheid.
Daarom is het zo belangrijk dat jij je eigen binnenwereld goed kent. Hoe reageer jij op spanning? Waar schiet je in de ‘redder’, de ‘pleaser’, of misschien juist in afstandelijkheid? Wat is jouw natuurlijke reactie op conflict – ben je geneigd te sussen, te vermijden, te analyseren, of ga je de strijd aan?
Hoe beter je dit weet van jezelf, hoe krachtiger en zuiverder je interventies worden. Je hoeft niets te onderdrukken of perfect te zijn – alleen bewust van wat er speelt.
De drama-driehoek herkennen – ook bij jezelf
In veel conflictsituaties is de zogenoemde ‘drama-driehoek’ zichtbaar: slachtoffer, aanklager, redder. Als professional is het verleidelijk om in de reddersrol te stappen, vooral als het conflict hoog oploopt of als je voelt dat één partij erg kwetsbaar is. Maar die rol houdt het drama juist in stand, omdat het de verantwoordelijkheid bij de ander wegneemt.
Ook aanklager of slachtoffer spelen soms subtiel mee in onze houding: misschien voel je ergernis over het gedrag van een cliënt, of voel je je machteloos als afspraken niet worden nagekomen. Door deze posities bij jezelf te herkennen, kun je bewust kiezen om terug te keren naar de ‘volwassen positie’: die van de neutrale, heldere, betrokken begeleider.
Systemisch kijken naar jezelf
Een ander belangrijk aspect van innerlijk werk is jouw plek in je eigen familiesysteem. Net als je cliënten, ben ook jij onderdeel van een groter geheel dat je gevormd heeft. Overtuigingen over loyaliteit, schuld, verantwoordelijkheid en rechtvaardigheid worden vaak doorgegeven van generatie op generatie.
Als jij bijvoorbeeld de oudste bent in een gezin waar je al jong veel verantwoordelijkheid hebt gedragen, is het niet vreemd als je in je werk snel geneigd bent om te dragen, op te lossen, te leiden. Niet verkeerd, maar wel goed om te weten – zodat je kunt kiezen in plaats van reageren.
Systemisch bewustzijn helpt je ook om afstand te houden van de verstrikkingen van je cliënten. Als jij stevig op je eigen plek staat, hoef je niet ‘mee te gaan’ in het conflict, maar kun je ernaast blijven staan – en dus de rust en helderheid bieden die zo nodig is.
Innerlijk werk als dagelijkse praktijk
Innerlijk werk hoeft niet groots of ingewikkeld te zijn. Het zit vaak in kleine momenten van bewustzijn:
- Een korte ademruimte voordat je een gesprek begint
- Een reflectie op wat jou raakte na een pittige sessie
- Een intervisie met collega’s waarin je eerlijk kunt delen wat er in jou gebeurt
- Een vraag aan jezelf: “Vanuit welke plek in mij reageerde ik net?”
Ook meditatie, lichaamswerk, supervisie of schrijfoefeningen kunnen waardevolle hulpmiddelen zijn. Niet als extra taak op je lijst, maar als voedende gewoonte die je ondersteunt in je vak.
De uitnodiging van holistische conflicthantering
In holistische conflicthantering begeleiden we niet alleen ‘het conflict’ – we begeleiden mensen in een proces van verandering, bewustwording en herstel. Dat vraagt van ons dat we zelf ook bereid zijn om te blijven groeien.
Door jezelf als instrument serieus te nemen, vergroot je je impact. Je wordt minder reactief, meer aanwezig, en je straalt de rust en stevigheid uit die je cliënten nodig hebben. Je leert van elk gesprek, elke situatie – niet alleen over de ander, maar ook over jezelf.
Want juist in het contact met de ander, wordt jouw eigen binnenwereld helder. En vanuit die helderheid ontstaat de ruimte waarin echte verandering mogelijk wordt.
Wil je als scheidingsprofessional meer leren over hoe je jouw innerlijke kompas kunt versterken in je werk? Meld je aan voor onze eendaagse workshop Holistische Conflicthantering bij Scheiding. Hier leer je niet alleen over theorie, maar vooral hoe je het kunt voelen, herkennen en toepassen – bij de ander én bij jezelf.
